* نبرد میان مدینه و مکه      

آنچه از منابع تاریخی به دست می آید این است که نه رسول خدا(ص) می توانست از مکه چشم بپوشد و نه مکیان تحمل اسلام و تسلط آن بر مدینه را داشتند، به ویژه آنکه در سال دوم هجرت، قبله مسلمانان از بیت المقدس به سوی مکه تغییر کرد.

ابتدا مسلمانان در جبران مصادره اموالشان در مکه ،به کاروان های قریش یورش بردند که منجر به جنگ بدر شد.

در جنگ بدر بسیاری از بزرگان مکه به خاک افتادند. در سال سوم هجرت به تلافی غزوه بدر، مدینه آماج حمله مشرکان قرارمی گیرد. دردامنه کوه احد نبردی شعله ورمی شود که نافرمانی برخی از سربازان اسلام، پیروزی در انتظار مسلمین را به شکست تبدیل کرد.         

سال پنجم هجرت، مشرکان سپاه احزاب را به سوی مدینه حرکت می دهند.  مسلمانان در ناحیه ای که امکان ورود دشمن را می دادند خندقی حفر می کنند. مشرکان  شکست می خورند  و این در واقع آخرین زورآزمایی سپاه شرک در مقابل سپاه اسلام است.

از سال پنجم تا هشتم هجرت حوادثی گذشت که به فتح مکه منجر شد.             

* مدینه در چشم و دل رسول خدا (ص)

یثرب در ربیع الاول سال 622 شاهد ورود پیامبر اکرم (ص) به این شهر بود. به یمن حضور آن حضرت ، یثرب را مدینه النبی نامیدند . این بهترین شرافتی بود که مدینه به آن دست یازید.

پیامبر خاتم (ص) فرمودند:

" خداوندا! ابراهیم مکه را حرم قرار داد و من مدینه را ، آنگونه که خونی در آن ریخته نشود و سلاح برای جنگی در آن حمل نگردد."

علاقه پیامبر به مدینه وصف ناپذیر بود . در کتب تاریخی بر این موضوع صحه بسیار گذارده اند.پیامبر (ص) مدینه را برای زندگی برگزیده بود . در سال هشتم هجرت ، زمانی که غرور قریش با فتح مکه فرو ریخت، او باز هم دل در گرو مدینه داشت. هنگامی که از مدینه بیرون آمد فرمود:

" خدایا ! همانگونه که مرا از سرزمینی که بیش از همه جا دوستش داشتم خارج کردند، مرا در سرزمینی که بیش از همه دوستش دارم وارد کن."

همچنین از حضرتش روایت شده است:

" اگر کسی بتواند به گونه ای زندگی کند که مرگش در مدینه باشد ، چنین کند، من برای کسی که در آنجا بمیرد ، شفیع خواهم بود"

تمجیدهای پیامبر خدا از مدینه موجب شد تا این شهر، زیباترین نام ها را به خود اختصاص دهد. یکصد نام برای مدینه در روایات و کتب تاریخی ضبط شده است که مهمترین این نامها عبارتند از : " دارالابرار ، ارض الله ، دارالسلام،حرم رسول الله، قلب الایمان، قبه الاسلام ، المعصومه، سیده البلدان ، و طیبه  " .

پیامبر اعظم  مدینه را اینگونه می نامد: " مدینه محل هجرت من ، محل قبر من و محلی است که من از آنجا برانگیخته خواهم شد."

( برگرفته از کتاب میخانه و پیمانه نوشته احمد جعفری چمازکتی )